Zastąpi Mariana Banasia? Kim jest Mariusz Haładyj, kandydat na nowego prezesa NIK

Oszczędny, bo ma z czego odkładać

Bezpartyjny technokrata. Dlaczego akurat on?

Choć politycznie niezwiązany, Haładyj ma za sobą doświadczenie pracy w dwóch przeciwnych obozach politycznych. Według doniesień m.in. „Gazety Wyborczej”, money.pl i Business Insidera, jego kandydatura została uzgodniona między premierem Donaldem Tuskiem a marszałkiem Sejmu Szymonem Hołownią. Wybór technokraty może być próbą depolityzacji jednej z najważniejszych instytucji kontrolnych w państwie. W kręgach rządowych doceniana jest jego sprawność zarządcza i fakt, że nie wzbudza kontrowersji – co w kontekście sporu o Mariana Banasia jest strategicznym atutem.

Kiedy zmiana i jak to wygląda proceduralnie?

Kadencja obecnego prezesa NIK, Mariana Banasia, kończy się w sierpniu 2025 roku. Proces wyboru jego następcy zaczyna się od zgłoszenia kandydatury przez Marszałka Sejmu (Szymon Hołownia już to uczynił). Poten nastąpi przesłuchanie publiczne kandydata – planowane na pierwszym powakacyjnym posiedzeniu Sejmu, 10 września 2025. Decydujący głos będzie miał Sejm - zatwierdfzenie kandydatury wymaga bezwzględnej większości głosów. Ostatni etap formalny to zatwierdzenie kandydata przez Senat .

Co to oznacza dla NIK?

Najwyższa Izba Kontroli to kluczowy organ w systemie kontroli państwowej. Pod kierownictwem Mariana Banasia urząd był uwikłany w wieloletni konflikt z rządem – Banaś odmówił ustąpienia po zarzutach służb i postępowań prokuratorskich. Nominacja Mariusza Haładaja może oznaczać: odbudowę wiarygodności i apolityczności NIK, powrót do merytorycznych kontroli, a nie politycznych przepychanek oraz lepszą współpracę z parlamentem i rządem bez rezygnacji z niezależności instytucjonalnej.

Kim jest Marian Banaś, obecny szef NIK?

Marian Banaś pełni funkcję prezesa NIK od sierpnia 2019 r. i zasłynął nie tylko jako były minister finansów, ale i jako bohater wielu kontrowersji – m.in. wokół tzw. "afery kamienicy". Choć popierany przez PiS, szybko popadł w konflikt z własnym zapleczem politycznym. Odmówił rezygnacji ze stanowiska mimo oskarżeń i prób politycznego nacisku. Na jego fotel Prawo i Sprawiedliwośc zaproponowało Tadeusz Dziubę, byłego wiceprezesa NIK i eksposła.

Kim jest Mariusz Haładyj?

Mariusz Haładyj ma 47 lat i jest absolwentem prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego oraz podyplomowych studiów z prawa spółek na Uniwersytecie Warszawskim. Od 2019 roku kieruje Prokuratorią Generalną RP, gdzie odpowiada za reprezentację Skarbu Państwa w kluczowych procesach cywilnych i arbitrażowych. Haładyj to radca prawny. Odpowiadał w nich m.in. za tworzenie regulacji gospodarczych oraz współkształtowanie, również na poziomie rządowym, systemu Oceny Skutków Regulacji i konsultacji publicznych. W latach 2012-2019, czyli za czasów rządów PO-PSL jak i PiS, podsekretarz stanu kolejno w: Ministerstwie Gospodarki, Ministerstwie Rozwoju oraz Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii. 

Wcześniej pracował w Ministerstwie Finansów w Departamencie Kontroli Skarbowej w Wydziale Kontroli Gospodarowania Mieniem Skarbu Państwa. W Ministerstwie Gospodarki był zatrudniony w Sekretariacie Ministra na stanowisku najpierw naczelnika wydziału ds. eksperckich i koordynującego pion obsługi dokumentacji, a od 2009 r. na stanowisku zastępcy dyrektora nadzorującego pracę wydziałów prawa gospodarczego i finansowego oraz samodzielnych stanowisk ds. eksperckich. Pracował też w Najwyższej Izbie Kontroli (Departament Gospodarki, Skarbu Państwa i Prywatyzacji) oraz odbył staż w Stałym Przedstawicielstwie RP przy UE w Brukseli.

Od września 2017 r. do lutego 2019 r. zastępca przewodniczącego Głównej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Od sierpnia 2018 r. do lutego 2019 r. członek Komisji Nadzoru Finansowego. Ma poświadczenie bezpieczeństwa uprawniające do dostępu do informacji niejawnych – co czyni go gotowym do objęcia funkcji bez zbędnych opóźnień administracyjnych.