Pierwszy przypadek cholery w Polsce. Pacjentka w ciężkim stanie, GIS alarmuje

Pacjentka nie wyjeżdżała ostatnio za granicę, co sugeruje lokalne źródło zakażenia. To niepokojący sygnał, ponieważ choroba ta od dawna uznawana była za egzotyczną i rzadką w krajach rozwiniętych.

Stan chorej jest poważny. Kobieta trafiła do specjalistycznego oddziału chorób zakaźnych w Szczecinie z objawami ostrej biegunki i silnego odwodnienia. Jak poinformowali lekarze, rozwinęła się u niej niewydolność nerek, przez co konieczne było rozpoczęcie leczenia dializami. Pacjentka pozostaje w izolacji i pod ścisłą opieką medyczną.

Służby sanitarne wszczęły postępowanie epidemiologiczne

W związku z potwierdzeniem zakażenia, służby sanitarne wszczęły postępowanie epidemiologiczne. GIS poinformował o objęciu kwarantanną kilkudziesięciu osób, które miały kontakt z pacjentką – wśród nich są członkowie rodziny, personel medyczny oraz osoby z najbliższego otoczenia. Pobrano również próbki środowiskowe w celu wykrycia źródła zakażenia. Wyniki badań mają być znane w najbliższych dniach.

Cholera to groźna choroba bakteryjna wywoływana przez przecinkowca cholery (Vibrio cholerae). Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez spożycie zanieczyszczonej wody lub żywności. Objawia się bardzo silną, wodnistą biegunką i wymiotami, które szybko prowadzą do odwodnienia organizmu. W ciężkich przypadkach – takich jak ten potwierdzony w Polsce – choroba może powodować niewydolność nerek, wstrząs hipowolemiczny, a nawet śmierć.

GIS nie wyklucza kolejnych przypadków cholery

Do tej pory przypadki cholery w Europie były niezwykle rzadkie i wiązały się głównie z przywozem zakażenia z krajów o niskim poziomie higieny. Obecnie jednak GIS ostrzega, że nie można wykluczyć lokalnego źródła zakażenia – stąd intensywne działania służb sanitarnych i izolacja osób z kontaktu.

Specjaliści przypominają, że podstawową metodą ochrony przed cholerą jest odpowiednia higiena – mycie rąk, spożywanie tylko bezpiecznej wody i poddawanie żywności obróbce cieplnej.

GIS nie wyklucza kolejnych przypadków. Wyniki badań mają przesądzić, czy to odosobniony incydent, czy sygnał poważniejszego zagrożenia. To pierwszy tak poważny przypadek cholery w Polsce od lat.

Ochrona przed cholerą sprowadza się głównie do przestrzegania zasad higieny oraz odpowiedniego przygotowania żywności i wody. To choroba „brudnych rąk” i skażonej wody – nawet w Europie może zdarzyć się przypadek lokalny, jak pokazuje sytuacja ze Stargardu.

Oto najważniejsze kroki ochronne:

Myj ręce zawsze i wszędzie

• Myj ręce często i dokładnie, zwłaszcza po skorzystaniu z toalety, przed jedzeniem i przygotowywaniem posiłków.
• Używaj mydła i czystej wody.
• Gdy nie masz dostępu do wody – korzystaj z żelu antybakteryjnego (minimum 60% alkoholu).

Pij tylko wodę z bezpiecznego źródła

• Unikaj picia wody z kranu, fontann, studni – nawet w Polsce.
• W podróży korzystaj wyłącznie z:
• • butelkowanej wody,
  • wody przegotowanej,
  • wody po filtracji lub uzdatnionej chemicznie.
• W razie wątpliwości: wodę gotuj przez co najmniej 1 minutę.

Żywność poddawaj obróbce cieplnej

• Jedz wyłącznie dobrze ugotowane lub usmażone potrawy.
• Unikaj jedzenia na ulicy w niepewnych warunkach.
• Warzywa i owoce – myj dokładnie w czystej wodzie lub obieraj.
• Lody, sałatki, owoce morza – ostrożność lub rezygnacja w rejonach ryzyka.

Nie pływaj w podejrzanych zbiornikach wodnych

• Unikaj kąpieli w zbiornikach o niepewnej czystości (rzeki, jeziora, stawy).
• Woda skażona fekaliami może być źródłem zakażenia nawet przez kontakt z błonami śluzowymi.

Szczepienia – tylko dla podróżnych

• Istnieje doustna szczepionka przeciw cholerze (Dukoral), ale jest zalecana głównie podróżnym do Azji, Afryki i Ameryki Południowej.
• W Polsce i Europie nie jest stosowana rutynowo, a GIS nie rekomenduje jej na razie dla ogółu populacji.

Polska: ostatnie zachorowania

• 2025, Stargard: pierwsze od lat przypadek lokalny u starszej kobiety. Pacjentka nie wyjeżdżała za granicę, co wskazuje na zarażenie w kraju. Przebywa w szczecińskim szpitalu zakaźnym; potwierdzono Vibrio cholerae w dwóch niezależnych laboratoriach. GIS objął nadzorem i kwarantanną ponad 20 osób oraz rozpoczął badania środowiskowe.
• 2019, Świnoujście: marynarz wrócił z Indii i zachorował – to przypadek zawleczony z zagranicy.
• 1995, Legnica i 1981, Warszawa: zgłoszono zakażenia u podróżnych z Indii/regionów o podwyższonym ryzyku.
• Epidemie w XIX w.: 1831–1832, 1852–1855, 1866, 1873, m.in. w Kutnie, Jędrzejowie, Poznaniu – dziesiątki tysięcy zakażeń i ofiar śmiertelnych, po których do dziś pozostały położone niegdyś na odludziu "cmentarze choleryczne".