Nowomowa jest żywym tworem, tworzonym codziennie przez polityków, PR-owców, dziennikarzy i aktywistów. Rozpoznanie jej mechanizmów to pierwszy krok do krytycznego myślenia.
1. Alternatywne fakty
Znaczenie: Eufemistyczne określenie kłamstwa lub celowej dezinformacji.
Pochodzenie: Doradczyni Donalda Trumpa, Kellyanne Conway.
Funkcja: Relatywizacja prawdy, podważanie autorytetu faktu.
2. Jack checking (neologizm)
Znaczenie: Nieformalny/ironiczny neologizm (gra słów z "fact-checkingiem")
Możliwe, że „jack checking” to celowa gra słów – parodia lub złośliwe określenie na przesadne lub ideologicznie motywowane „fact-checkowanie”. W tym znaczeniu „jack” może być aluzją do kogoś, kto samodzielnie „weryfikuje” rzeczywistość wedle własnej narracji – może to być np. odniesienie do Jacka Dorseya (byłego CEO Twittera)
Funkcja: Podważanie rzetelnych fakt-checków przez ich ośmieszenie lub delegitymizację.
3. Polityka miłości
Znaczenie: Hasło promujące łagodny wizerunek polityki opartej na empatii.
Funkcja: Budowanie kontrastu wobec przeciwników przedstawianych jako agresywni lub nienawistni.
Uwaga: Czasem używane ironicznie w kontekście politycznej hipokryzji.
4. Wyciszanie nienawiści
Znaczenie: Działania ograniczające mowę nienawiści.
Funkcja: Może być używane jako uzasadnienie dla cenzury lub blokowania treści.
5. Zrównoważony przekaz
Znaczenie: Deklaratywna bezstronność medialna.
Funkcja: Czasami wykorzystywane do legitymizowania narracji "obie strony są winne", nawet gdy fakty przeczy temu podejściu.
6. Dezinformacja
Znaczenie: Fałszywe informacje rozpowszechniane celowo.
Funkcja: Używana również jako etykieta delegitymizująca niewygodne informacje, nawet gdy nie są one udowodnione jako nieprawdziwe.
7. Obawa o demokrację
Znaczenie: Retoryczny wytrych używany do mobilizacji opinii publicznej przeciw określonym zjawiskom lub osobom.
Funkcja: Wzbudzanie alarmizmu i moralnej wyższości.
8. Zamach na wolność mediów
Znaczenie: Reakcja na ingerencje w struktury mediów publicznych lub prywatnych.
Funkcja: Hasło używane zarówno szczerze, jak i instrumentalnie w walce politycznej.
9. Społeczna odpowiedzialność platform cyfrowych
Znaczenie: Obowiązek cenzurowania lub ograniczania treści w sieci.
Funkcja: Przesuwanie granicy swobody wypowiedzi w stronę regulowanej ekspresji.
10. Strefa wolna od dezinformacji
Znaczenie: Przestrzeń online lub medialna uznana za "oczyszczoną" z fake newsów.
Funkcja: Nierzadko środek wykluczania alternatywnych narracji.
Komentarze (0)