![Zima stulecia 1978/1979: kataklizm, który sparaliżował także Mokotów [ZDJĘCIA] - Zdjęcie główne](https://static.ddbelchatow.pl/wawa/articles/image/a5221ebd-c44d-47b9-b3db-5c3a4ac17485)
Gwałtowny atak mrozu i śniegu
Atak zimy rozpoczął się gwałtownie w dniach 29-30 grudnia 1978 roku. Po napływie mroźnego powietrza z północy, na kraj spadły intensywne opady śniegu, które w krótkim czasie osiągnęły niewiarygodną skalę.W ciągu kilku dni spadło tyle śniegu, że tworzyły się zaspy, sięgające nawet 2 metrów. Początkowe mrozy rzędu −10∘C szybko ustąpiły jeszcze ostrzejszym. W niektórych regionach Polski temperatura spadła do −30 stopni Celsjusza.
Paraliż komunikacyjny i logistyczny
Głównym i najbardziej odczuwalnym skutkiem zimy był całkowity paraliż transportu. Komunikacja miejska, dalekobieżna, a zwłaszcza kolej, niemal stanęła. Tysiące pasażerów utknęło w unieruchomionych pociągach i autobusach. Drogi stały się nieprzejezdne, a transport w wielu miejscach odbywał się „tunelami” wykopanymi w zaspach, często wyższych niż kabiny ciężarówek.W obliczu katastrofy do walki ze śniegiem i dostarczania podstawowych produktów zaangażowano wojsko i inne służby. Mimo ich wysiłków, kryzys logistyczny ujawnił słabość ówczesnego aparatu państwowego, który nie był w stanie sprostać tak potężnemu żywiołowi.
Kryzys energetyczny i ludzkie dramaty
Zima stulecia przełożyła się bezpośrednio na warunki życia milionów Polaków. Wiele mieszkań i zakładów pracy doświadczało przerw w dostawach prądu oraz ciepła. Temperatury w blokach mieszkalnych potrafiły spaść do zaledwie 7∘C. Kryzys energetyczny i komunikacyjny spowodował braki podstawowych produktów w sklepach, co dodatkowo utrudniało życie mieszkańcom.
Rotunda PKO: najtragiczniejsza konsekwencja zaniedbań
Choć paraliż był powszechny, najtragiczniejszym wydarzeniem bezpośrednio związanym z tą zimą była katastrofa w Warszawie.Stało się to 15 lutego 1979 roku. Bezpośrednia przyczyną był wybuch nagromadzonego gazu ziemnego. Jednak do tej tragedii, w której zginęło 49 osób, a 110 zostało rannych, doprowadził nie jeden błąd, lecz złożony splot zaniedbań, problemów systemowych i lekceważenia sygnałów ostrzegawczych.
Kluczowym, długotrwałym czynnikiem była usterka zaworu gazociągu znajdującego się w pobliżu budynku. Uszkodzenie to było znane odpowiednim służbom już od marca 1978 roku, co oznacza, że problem z nieszczelnością istniał i był odwlekany w naprawie przez blisko jedenaście miesięcy. Mimo ponawianych przez kierownictwo Rotundy próśb o wymianę wadliwego elementu, systemowa "bylejakość" i trudności instytucjonalne w PRL uniemożliwiły szybkie i skuteczne usunięcie zagrożenia.
Dodatkowo, zlekceważono bezpośrednie sygnały o rosnącym niebezpieczeństwie. Już na tydzień przed eksplozją pracownice Rotundy odczuwały silny zapach gazu w archiwum. W przeddzień katastrofy poinformowały o tym przełożonego, który jednak zbagatelizował zgłoszenie, błędnie przypisując woń świeżo użytym farbom lub prowadzonym pracom spawalniczym.
To właśnie prace spawalnicze, prowadzone w dniach 13-15 lutego przez zewnętrzną firmę, stanowiły potencjalny czynnik inicjujący wybuch. Brak odpowiedniej koordynacji i nadzoru sprawił, że firma nie poinformowała o swoich działaniach kluczowych służb, w tym SPEC, odpowiedzialnych za bezpieczeństwo energetyczne.
W połączeniu z migracją gazu z uszkodzonego zaworu, iskrzenie podczas spawania mogło stworzyć idealne warunki do eksplozji. Cała katastrofa ujawniła systemowy brak nadzoru, paraliż decyzyjny i brak skutecznej koordynacji służb miejskich, co ostatecznie pozwoliło na nagromadzenie się gazu i doprowadziło do tragedii, której faktyczne przyczyny władze PRL początkowo cenzurowały.
Komentarze (0)